Storingen en dichtligtijden

In ambtelijke en bestuurlijke overleggen zijn er wel degelijk vooruitgangen geboekt, die ervoor hebben gezorgd dat het aantal storingen de laatste jaren is gedaald. Zo af en toe komt er nog een storing voor, maar de frequentie is vele malen lager dan voorheen.

In de voorgaande jaren zijn er veel storingen aan de overwegen in Borne geweest. Tijdens deze storingen ontstonden vaak gevaarlijke situaties omdat mensen toch over het spoor gingen. Er ontstonden grote opstoppingen en de bereikbaarheid was minimaal. Door intensief overleg met ProRail is het aantal storingen de laatste jaren aanzienlijk gedaald.
Discrete Overweg Storings Signalering

Waar eerst de spoorwegovergang aan de Azelosestraat veelvuldig werd geteisterd door storingen, is dit nu niet meer het geval. Er heeft aan de Azelosestraat een uitgebreide controle plaatsgevonden, waarbij belangrijke onderdelen zijn vervangen. De afspraak is gemaakt dat bij een storing eerder naar vervanging wordt gekeken dan naar reparatie van een defect onderdeel.

Daarnaast is het gehele spoortraject in Borne uitvoerig geïnspecteerd en is het gehele spoor in Borne voorzien van Discrete Overweg Storings Signalering (DOSS). Dit systeem zorgt ervoor dat bij een storing van een overweg niet alle overwegen in storing vallen. Dat kwam eerder nog wel eens voor.

Door ProRail, de politie en de gemeente zijn afspraken gemaakt op het moment dat er toch een storing optreedt. Er treedt dan een protocol in werking dat ervoor moet zorgen dat de veiligheid wordt vergroot.

Zo rijden treinen bij een storing ‘op aanwijzing’, waarbij de machinist maximaal 10 km/h over de overweg rijdt en herhaaldelijk fluitsignalen geeft. ProRail stuurt meteen twee technici naar de overweg in storing en geeft de storing door aan de politie. Zij stuurt, indien mogelijk, direct een politieauto. De politie geeft de storing weer door aan de gemeente. De gemeente regelt verkeersregellaars om automobilisten en andere weggebruikers naar andere overwegen te verwijzen.

Er zijn echter ook storingen die niet worden veroorzaakt door elektronische apparatuur. Neem bijvoorbeeld spoorlopers: mensen die hun hond langs het spoor uitlaten, of kinderen die langs het spoor lopen of spelen. Op dat moment meldt de machinist dit aan de treindienstleider en moeten de treinen ‘op aanwijzing’ gaan rijden. Pas als is geconstateerd dat de spoorlopers weg zijn, kunnen de treinen weer op snelheid gaan rijden.

De gemeente Borne en ProRail hebben veel aandacht voor de veiligheid op overwegen. Het protocol help om de veiligheid te vergroten, maar het is en blijft de verantwoording van de weggebruiker om niet onder de gesloten spoorbomen door te gaan. Toch komt het nog wel eens voor dat mensen onder de gesloten spoorbomen doorlopen of slalommen, terwijl er nog een trein aan komt of kan komen. Mensen denken nog steeds dat er weer een storing is als ze geen trein aan zien komen en de spoorbomen lang gesloten zijn. Dit is vaak niet het geval! Doordat vier overwegen dicht bij het station liggen, is de snelheid van een stoptrein laag. Regelmatig komen ze ook tegelijk aan op het station in Borne. Hierdoor kan het voorkomen dat de bomen lang dicht blijven.

De gemeente heeft samen met ProRail alle overwegen geïnspecteerd. Naar aanleiding van deze inspectie, is bij overwegen de bestrating aangepast. Ook zijn de spoorbomen op het station voorzien van onderhekken, waardoor mensen niet op het laatste moment nog onder de spoorbomen door kunnen om de stoptrein te halen, en vergeten dat er nog een intercity van de andere kant kan komen!

Met ProRail is ook gesproken over dubbele slagbomen met onderhekken zodat het onmogelijk wordt om onder de bomen door te gaan. Echter: ProRail installeert deze zogenaamde Automatische Dubbele Overweg Bomen (ADOB) niet meer, omdat er gevaar op opsluiting kan ontstaan. Ook dynamische informatieborden zijn aangedragen, maar deze worden door ProRail niet aangelegd.

Door Borne rijden per uur 12 personentreinen, 8 stoptreinen en 4 intercities. Per uur is er daarnaast op dit moment nog ruimte voor 1 goederentrein per richting per uur. Dit zogenoemde 'goederenpad' wordt niet altijd gevuld. Elke 24 uur rijden er nu gemiddeld 12 tot 15 goederentreinen door Borne. Deze treinen, en het feit dat de spoorwegoverwegen dicht bij het station liggen, zorgen voor lange dichtligtijden. Uit de 48-uurs camera-analyse, welke in 2013 is uitgevoerd, komen de volgende dichtligtijden naar voren (gemeten tussen 6.00 en 22.00 uur):

• Oonksweg tussen de 8 en 13 minuten;
• Bornerbroeksestraat tussen de 8 en 19 minuten;
• Azelosestraat tussen de 11 en 18 minuten;
• Deldensestraat tussen de 13 en 22 minuten*;
• Jupiterstraat tussen de 11 en 20 minuten*.

* tijdens het onderzoek bleek een analoge relais, dat twee weken ervoor was vervangen door een digitaal relais, niet goed afgesteld te zijn waardoor de stoptrein richting Hengelo elke keer pas na twee minuten de overweg passeerde. Dit is direct doorgegeven aan ProRail, die daarna het relais beter heeft afgesteld. Hierdoor zijn de gemeten dichtligtijden op de Deldensestraat en Jupiterstraat niet correct en feitelijk te hoog. Nadat het relais beter was afgesteld, was de vooraanmelding (de tijd tussen het sluiten van de spoorbomen en de feitelijke passage van de trein) van de trein weer tussen de 30 en 40 seconden, in plaats van de gemeten 120 seconden.

In het kader van de geconstateerde lange dichtligtijden doet de gemeente Borne mee aan het project Programma Verbetering Veiligheid Overwegen (PVVO). Nog dit jaar komen er bij alle overwegen in Borne zogenoemde dataloggers om de daadwerkelijke cyclus van de overwegen te meten.

In eerste instantie zou de Oonksweg niet meegenomen worden in het PVVO, maar na aandringen vanuit de gemeente Borne wordt deze nu wel meegenomen. Er ontstaat dan een goed beeld over de dichtligtijden zodat deze op korte termijn kunnen worden gereduceerd. Hierna zullen met name de Deldensestraat en de Azelosestraat verder worden geanalyseerd.

Inmiddels zijn er, na overleg met ProRail en NS, ook aanpassingen gedaan om de stoptreinen vanuit Hengelo enkele minuten later te laten vertrekken. Hierdoor blijven de spoorbomen niet onnodig lang dicht. Op het moment dat er meer goederentreinen door Borne gaan rijden, zullen de dichtligtijden weer toenemen.

De gemeente Borne heeft geconstateerd dat ook veel scholieren bij een storing van een overweg onder de spoorbomen doorfietsen. ProRail heeft al bij twee scholen les gegeven over de onveiligheid en gevolgen van het negeren van dichte spoorbomen. Scholen kunnen zich blijvend aanmelden voor deze veiligheidslessen van ProRail.