Revitalisering Spanjaardswijk

Spanjaardswijk ligt ten zuidwesten van het centrum van Borne. De wijk bestaat uit de Julianastraat, Emmastraat, Spanjaardsplein, Wilhelminastraat, Prins Hendrikstraat, Spinnerstraat, Nijverheidsstraat en Textielstraat. De wijk grenst aan de zuidoostzijde aan de Deldensestraat. De Emmastraat is de meest westelijke straat in de wijk. Vanaf de jaren tachtig verbinden Satinetstraat, Damastraat en Linnenstraat de wijk met de Ververstraat aan de noordzijde. Sindsdien is Spanjaardswijk onderdeel van Letterveld.

Spanjaardswijk is één van de oudere wijken in Borne. De wijk heeft een geschiedenis vanuit het textieltijdperk van Spanjaard en is in de jaren 30 van de vorige eeuw gebouwd. Naast kenmerkende blokken met arbeiderswoningen vinden we rond het prachtige Spanjaardsplein geschakelde 2-onder-1-kap woningen. Er is veel aandacht voor symmetrische patronen in de wijkstructuur te vinden, van type woningblokjes tot inrichting van het groene Spanjaardsplein. De woningen zijn grotendeels in eigendom van de bewoners, met wat huurwoningen in het noorden van de wijk. Bewoners wonen er graag, wat ook blijkt uit de meerdere generaties in de wijk. Vooral rondom het Spanjaardsplein is er veel sociaal contact.

De openbare ruimte in de wijk is niet meer in een goede staat van onderhoud. Asfaltstraten vertonen scheuren, rioleringen zijn aan vervanging toe, de groenstructuur moet worden vernieuwd. Tegelijkertijd is er het besef om de Spanjaardswijk niet alleen te herstellen en op te knappen, maar om de wijk klaar te maken voor een nieuwe toekomst. Een toekomst met een ander klimaat, met plensbuien en wateroverlast en met hitte en droogte. Daarnaast hebben we te maken met verduurzaming en energieopgaven. En dat allemaal met aandacht voor de cultuurhistorie van de wijk, de karakteristieke woningen en de leefbaarheid voor de bewoners.

Het uitgangspunt voor de aanpak van de Spanjaardswijk is integraal werken. Alle verbeteringen in de wijk moeten in samenhang met elkaar gebeuren. Bij het ontwerp van de openbare ruimte kom je de ene keer elementen tegen die juist sterk samenhangen, maar elkaar soms ook in de weg zitten. Denk daarbij aan de zoektocht naar meer vergroening en biodiversiteit in relatie met de inrichting van straten, stoepen en parkeerplaatsen. Of aan het afkoppelen van hemelwater bij de woningen en daarvoor weer ruimte vinden om water op te vangen, langer in de bodem vast te houden en het teveel soepel af te voeren. Alleen door steeds te kijken naar het effect van de ene maatregel op een andere kan dat lukken.

Het nieuwe ontwerp van de Spanjaardswijk komt tot stand in nauwe samenwerking met de bewoners. Op woensdag 31 augustus 2022 is het project gestart. Het was een prachtig zomeravond. Meer dan 60 bewoners waren erbij om kennis te maken en informatie te krijgen over de opzet van het project en hoe de bewoners daarbij een sleutelrol hebben. Die participatie betekent in dit geval niet alleen bewoners informeren of raadplegen, maar omvat een belangrijke rol en stem van de bewoners over hun wijk. Daarvoor een aparte ‘Werkgroep Bewoners Spanjaardswijk’ opgericht. Met ongeveer 25 bewoners is met elkaar en met medewerkers van de gemeente aan de toekomst van hun wijk gewerkt. Dat is gedaan in kleinere themagroepen. Het Bouwteam, de Groengroep, de Straatgroep en een Redactiegroep, die aan de slag is gegaan met de communicatie richting de wijkbewoners.

Het ‘Bouwteam’ is door de firma Dusseldorp opgezet en bestaat uit bestaat uit twee leden uit de werkgroep van de bewoners, vertegenwoordigers van de firma Dusseldorp en medewerkers van de gemeente. Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek BV is het bedrijf dat, na een aanbesteding, is gekozen voor de uitvoering van het plan. Het Bouwteam doet voorstellen voor de inrichting van de openbare ruimte in de Spanjaardswijk. Dat de uitvoerder, Dusseldorp, al in de ontwerpfase betrokken is, is wel zo handig voor de praktische uitvoerbaarheid van de plannen en ideeën. Ondersteund door de Werkgroep Bewoners haalt het Bouwteam de voorstellen en ideeën van de wijkbewoners op. En worden de uitgewerkte ideeën ter beoordeling weer naar de bewoners gebracht. Het bouwteam overlegt wekelijks en is officieel op 23 maart 2023 van start gegaan.

Na de zomervakantie worden de opmerkingen van de bewoners verzameld, verwerkt en wordt daar een Definitief ontwerp van gemaakt. Daar gaan we nog één keer samen over praten. En dan gaat de firma Dusseldorp vanaf medio november 2023 aan de slag en wordt de Spanjaardswijk een leefbare en groene wijk. Een wijk zoals de bewoners dat hebben bedacht. In het voorjaar 2025 is het werk klaar.

1. Afsluiting Wilhelminastraat (en afsluiting toegang parkeerterrein Nettorama): Beide afsluitingen zorgen ervoor dat er geen sluipverkeer meer mogelijk is naar de Nettorama.
2. Emmastraat eenrichtingsverkeer (zuid naar noord): Hier komt een verkeersluwe inrichting met een apart trottoir langs de oneven huisnummers aan de oostkant.
3. Verbreding Spanjaardsplein over Wilhelminastraat: Hier komt een karrespoor rijbaan in het groen en langsparkeren naast de woningen.
4. Inrichtingen Spanjaardsplein: De speelplaatsen in de Textielstraat en Julianastraat worden met de hulp van bewoners na de zomer heringericht.
5. Julianastraat: Na de zomer maken we samen met bewoners de plannen voor de karrespoor rijbanen en de vergroening concreet.
6. Nijverheidsstraat: Deze straat krijgt een aparte watergoot. De voortuinen en trottoirs worden na de zomer met de hulp van bewoners verder uitgewerkt.
7. Voor alle toegangen en uitgangen van de Spanjaardswijk: Er is overal extra aandacht voor een verkeersveilige inrichting.

Noot: Niet alle bomen die nu in de wijk staan, zijn hiernaast op het voorlopige ontwerp terug te vinden. Oude, overlastgevende of zieke bomen worden verwijderd en staan daarom niet op de ontwerptekening.