Programma Inclusieve samenleving

Ons doel is een inclusief, gezond en sociaal Borne waarin inwoners de ruimte hebben om naar eigen kunnen en wens mee te doen. Inwoners nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen leven. Lukt dat niet? Dan bieden we passende hulp en ondersteuning. Het Sociaal Hus vormt hiervoor een laagdrempelige toegang. 

We werken vanuit de uitgangspunten van de Visie Sociaal Domein aan de thema’s zelfredzaamheid en samenredzaamheid, normaliseren en accepteren, betekenisvol meedoen en maatschappelijke verbondenheid. Door integraal te werken zijn we effectiever. Daarnaast zetten we in op een aanpak waarin preventie een grote rol speelt. 

Onze inzet is om de inwoners van de gemeente Borne gebruik te laten maken van voorzieningen met een goed kwaliteitsniveau. Dit zien we terug in ontwikkelingen zoals het sportcomplex en onderwijshuisvesting in Borne West. Vanuit het GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord) Borne Gezond wordt uiting gegeven aan de diverse thema’s rondom gezondheid, sport, bewegen, cultuur en sociale basis. Uitgangspunten zijn het terugdringen van gezondheidsachterstanden aan de hand van een integrale aanpak op basis van het gedachtegoed van ‘positieve gezondheid’. 

Wij willen dat alle inwoners van Borne een leven lang kunnen sporten en bewegen en daarmee een gezonde leefstijl, ontmoeting, verbinding en participatie stimuleren. Inwoners kunnen sporten en bewegen door toegankelijke sportvoorzieningen. 

Gezondheid

Inwoners in Twente leven net zo lang in goede gezondheid als inwoners elders in Nederland en een gezonde generatie in 2040. Uit onderzoek van de GGD blijkt dat de inwoners van Twente minder gezond zijn dan de inwoners van de rest van Nederland en korter leven. Hierbij gaan we uit van positieve gezondheid, waarbij het betekenisvol leven van mensen centraal staat. De nadruk ligt op veerkracht, eigen regie en het aanpassingsvermogen van de mens en niet op de beperkingen of ziekte zelf. Door in te zetten op preventie en het vermogen van mensen om eigen regie te voeren, worden ziekte en zorg voorkomen. Op het gebied van mentale gezondheid gaan we uit van onze lokale aanpak voor mensen met zorgwekkend gedrag.

In de Omgevingsvisie speelt gezondheid ook een rol. Een stip op de horizon is dat de leefomgeving in Nederland inwoners verleidt tot een gezonde leefstijl. Dat kan door voldoende ruimte te creëren om te bewegen, te fietsen en te wandelen. 

Onderwijs

Goede schoolgebouwen dragen bij aan een goed onderwijs. Om deze voorwaarde goed in te vullen actualiseren wij het Integraal Huisvestingsplan.

Asielzoekers, Oekraïense ontheemden en statushouders 

We blijven op een humane wijze een bijdrage leveren aan de huisvesting van nieuwe inwoners van gemeente Borne (statushouders) en de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. 

Jeugd

In het kader van de Hervormingsagenda Jeugd stellen wij met inzet van een drietal projecten de volgende doelen: 

1. Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming: het bieden van een doorgaande lijn voor zowel het vrijwillig als gedwongen kader, hierbij blijft de gemeenteconsulent betrokken gedurende het gehele hulpverleningstraject; 
2.  Verklarende Analyse, door toepassing van een brede analyse en ook het verklaren (met behulp van inzet vanuit de orthopedagoog) van de verscheidene signalen wordt gezinsdynamiek scherper geanalyseerd. Hierdoor kan er worden toegewerkt naar een plan van aanpak gericht op de mogelijkheden en wensen vanuit het gezin. Concreet werken wij aan een afname van hoeveelheid zorgtrajecten per gezin met 2% eind 2025 en 5% eind 2026 ten opzichte van 2024; 
3. Waakvlamhulpverlening: door het bieden van hulpverlening gedurende het afschalen van ondersteuning wordt terugval voorkomen en is het laagdrempeliger voor gezinnen om tijdig hulp in te schakelen. Hierbij werken wij aan een afname in crisiszorg van 5% eind 2025 ten opzichte van 2024. Tevens stellen wij ons als doel een afname in de crisiszorg van 10% eind 2026 ten opzichte van 2024. 

Ten behoeve van een dekkend en financieel beheersbaar zorglandschap wordt er gekeken naar het afschalen van geïndiceerde zorg. Dit doen we door het bieden van zorg in het voorliggend veld en het aangaan van de maatschappelijke discussie over wanneer jeugdhulp van belang is. Dit is een landelijk spelend thema. Hiertoe is ons doel een afname van het bieden van 5% geïndiceerde zorg vanuit ondersteuningsbehoefte 1 en 2 door ons toegangsteam en voorliggend veld eind 2025. Eind 2026 dient er sprake te zijn van een afname van 10% ten opzichte van 2024. Eind 2027 dient de afname 15% te zijn ten opzichte van 2024. 

Het is het beste voor een kind dat het in de eigen leefomgeving kan opgroeien. Uithuisplaatsingen zijn soms noodzakelijk maar dit willen we tot een minimum beperken. Toegewerkt wordt naar het terugdringen met 10 % van het aantal uithuisplaatsingen eind 2026 ten opzichte van 2024. 

Werk en Inkomen 

Wij streven er naar dat iedereen meedoet aan de samenleving door middel van betaald werk. Als dit niet mogelijk is, vindt participatie naar vermogen plaats. We hebben blijvende aandacht voor armoedepreventie en schuldhulpverlening

Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning

We implementeren de aanbesteding van het aanvullend openbaar vervoer, het jeugdvervoer (inclusief leerlingenvervoer) en het gym- en zwemvervoer. De huidige raamovereenkomsten lopen medio 2025 af. 

Als project onder de Twentse Koers is in 2024 gestart met het samen indiceren. Een project waarbij casemanagers dementie en Wmo consulenten nauw samenwerken om efficiënter te kunnen werken in het indicatieproces. Verwachting is dat maatwerk sneller kan worden ingezet, ter ontlasting van zowel de zorgprofessional als de betrokken mantelzorgers. Deze omslag in efficiëntie zal inzichtelijk gemaakt worden voor zowel de betrokken zorginstanties als voor de gemeente door het datagedragen werken. In 2025 verwachten we deze samenwerking voort te zetten en kijken we of er een wens is om dit toe te passen voor meerdere vormen van Wmo-maatwerk. 

Bij het ontbreken van een dagbestedingslocatie binnen Borne, zijn in 2023 gesprekken gevoerd met verschillende samenwerkingspartners. Inmiddels is er in gezamenlijkheid met Carintreggeland, Wijkracht en Welbions gekeken naar mogelijkheden voor een gecombineerde dagvoorziening. In 2025 wordt verwacht dat er meer concrete plannen kunnen worden gedeeld voor wat betreft de locatie en vormgeving van deze samenwerking. 

Algemene voorzieningen 

Wij gaan met behulp van de subsidie van ZonMw het aanbod van dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie versterken. Het project heeft als doel de levenskwaliteit van mensen met beginnende dementie en hun netwerk te verbeteren door een breed scala aan dagactiviteiten te versterken en uit te breiden. We zullen een “Huis van de Tijd” (ook wel Odensehuis genoemd) opzetten en doorontwikkelen, een gecombineerde dagvoorziening creëren (met en zonder indicatie) en een extra ontmoetingsgroep starten. Daarnaast richten we ons op maatwerk in bestaande activiteiten en bieden we trainingen over de Sociale Benadering Dementie aan, speciaal voor vrijwilligers. Door deze initiatieven bevorderen we sociale participatie en ontlasten we mantelzorgers. Daarnaast maken we de gemeenschap bewust en stimuleren de acceptatie van dementie. Het is een dynamisch proces waarbij de uitwerking indien nodig kan worden aangepast.

Tijdens de behandeling van de nota Kaderstelling 2025 - 2028 is een motie aangenomen waarin is opgeroepen om beleid te ontwikkelen waarin subsidies voor maatschappelijke initiatieven jaarlijks op passende realistische wijze worden geïndexeerd. Bij het vaststellen van het subsidiekader in februari 2024 is het beleid vastgesteld dat subsidies worden geïndexeerd aan de hand van de uitgangspunten van de gemeentebegroting. Door de IMOC (Index Materiële Overheidsconsumptie) toe te passen volgen de uitgaven van de gemeentelijke begroting de ruimte in de uitkering van het Gemeentefonds. In de (nog op te stellen) subsidieregelingen wordt de berekeningssystematiek voor de desbetreffende subsidie beschreven. Voor de indexatie 2025 wordt uitgegaan van de IMOC (2%), die is verwerkt in de stelpost prijscompensatie. Daarbij wordt opgemerkt dat bij de afhandeling van subsidieaanvragen wordt beoordeeld op grond van de ingediende aanvraag. 

Gezondheid 

Om de doelen te bereiken ondernemen we onder meer de volgende activiteiten:

1. Er wordt uitvoering gegeven aan de diverse thema’s vanuit GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord), zoals het terugdringen van gezondheidsachterstanden en vitaal ouder worden;
2. Er wordt uitvoering gegeven aan de totstandkoming van ketenaanpakken vanuit GALA en IZA (Integraal Zorgakkoord) zoals valpreventie, kansrijke start en welzijn op recept; 
3. Voor welzijn op recept sluiten consulenten Sociaal Hus aan bij de huisartsenpraktijken om daar te werken vanuit de positieve gezondheid; 
4. Regionaal en lokaal wordt vanuit GALA en IZA/Twentse Koers gewerkt aan de themalijnen: bestaanszekerheid, preventie en gezondheid, ouderen en mentale gezondheid; 
5. Gezondheid is een integraal onderdeel van de nieuwe Omgevingsvisie met nadruk op een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten;
6. Er is in 2024 een kerntakendiscussie gestart over SamenTwente (GGD, OZJT en VTT) gericht op een gedragen regionale samenwerking die toekomstbestendig en betaalbaar is. De uitkomsten van deze discussie worden in 2025 bekend en dan vindt besluitvorming plaats.

Asielzoekers, Oekraïense ontheemden en statushouders

We blijven op een humane wijze een bijdrage leveren aan de huisvesting van nieuwe inwoners van gemeente Borne (statushouders) en de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. De in de eerste helft van 2025 vast te stellen koers rond asiel, vluchtelingen en statushouders biedt daarbij een belangrijke toekomstige leidraad voor deze opgave van de opvang van statushouders en Oekraïense ontheemden binnen Borne. Op dit dossier wordt in Twents verband samengewerkt. 

Jeugd

We zetten in op het voldoen aan de Hervormingsagenda Jeugd op het gebied van het bieden van ondersteuning vanuit de eigen lokale toegang. Dit doen we door het opzetten van 3 projecten in 2025: Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming, Verklarende Analyse en Waakvlamhulpverlening. 

Waar het gaat om de doelstelling te realiseren van het terugdringen van het aantal uithuisplaatsingen, wordt meegewerkt aan het opzetten van ambulante alternatieven (Team Anders). Om wachtlijsten terug te dringen wordt ruimte geboden aan de consulenten om tijdig de juiste keuze te maken voor passende hulpverlening. Bovendien wordt consulenten de mogelijkheid geboden ondersteuning te bieden gedurende de wachttijd. In combinatie met het project voor het Jeugdhuis en onderzoek naar het voorliggend veld, verwachten wij een aanzienlijke afname in wachttijden. 

Verder zetten we binnen het thema jeugd in op onder meer de volgende onderdelen: 

1. Vanuit de gedachte BSO+ onderzoeken we of er mogelijkheden zijn en meerwaarde is in het creëren van een KDV+; 
2. De Hervormingsagenda Jeugd en de Samenwerkingsagenda Jeugd Twente verder door te vertalen naar een lokaal uitvoeringsplan 2025-2028; 
3. De doorontwikkeling van de sociale basis, onder andere door onderzoek te doen naar de huidige sociale basis en de mogelijkheden voor doorontwikkeling in lijn met de Hervormingsagenda Jeugd. 

Onderwijs 

In 2025 wordt een geactualiseerd integraal huisvestingsplan (IHP) onderwijs vastgesteld voor de komende jaren. Het IHP wordt in het derde kwartaal van 2025 aan de raad aangeboden. Het doel is de vervangende nieuwbouw Jan Ligthart en 't Oldhof begin van het schooljaar 2025-2026 in gebruik te nemen. 

Cultuur 

Op basis van de cultuurnota 'Meedoen is de Kunst 2024+' is in 2024 een uitvoeringsprogramma vastgesteld. In 2025 wordt gewerkt aan de actiepunten uit het uitvoeringsprogramma. Voor evenementen wordt verwezen naar het beleidsterrein vrijetijdseconomie.

Sport 

De werkzaamheden voor de realisatie van het nieuwe sportcomplex Borne West worden voortvarend voortgezet in 2025. De bouwwerkzaamheden worden in het voorjaar gestart. Oplevering vindt plaats in de zomer van 2026. 

We onderzoeken of en hoe de openstaande taakstelling op sport van € 265.000 kan worden ingevuld. De voorbereidingen voor het oprichten van een Sportbedrijf worden opgepakt, met het oog op de ambitie om per 1 januari 2026 een Sportbedrijf te hebben. 

Met sportcomplex Borne West willen we in 2028 een open sportpark creëren. Hiervoor zal onder andere worden gekeken naar het tarievenstelsel, de rol van een sportpark coördinator en de openstelling/gebruik van het sportpark. We willen de verbinding vergroten met het Sociaal Hus en maatschappelijke partners, waarbij sport en bewegen een bijdrage leveren aan de (mentale) gezondheid waardoor inzet voor dure zorg verminderd of voorkomen kan worden. 

Tijdens de behandeling van de nota Kaderstelling 2025 – 2028 is een motie aangenomen waarin is opgeroepen om sport en bewegen te stimuleren door de zichtbaarheid van topsport te vergroten. Deze motie wordt langs 3 sporen uitgewerkt: 

1. Het door het college laten vaststellen van een protocol waarin is uitgewerkt hoe Bornse topsporters worden gewaardeerd in het geval zij deelnemen en/ of prijzen winnen bij bijvoorbeeld deelname aan EK’s, WK ’s en OS. Hiermee wordt de zichtbaarheid van Bornse topsporters vergroot, wordt gebruik gemaakt van hun voorbeeldrol voor de jeugd en de inspiratie die zij geven aan de inwoners van Borne; 
2. Nadat het sportcentrum Borne West is gerealiseerd wordt bezien hoe invulling gegeven kan worden aan het geven van meer bekendheid van Bornse topsporters middels een soort van ”Wall of Fame”; 
3. Vanuit 'Borne Sport' worden verenigingen gestimuleerd aandacht te hebben voor talentontwikkeling. Het eerste punt, het vaststellen van een protocol, is voorzien in het najaar van 2024. 

Werk en inkomen 

Bestaanszekerheid 

Op basis van het uitvoeringsplan bestaanszekerheid wordt het armoedebeleid herzien en in het tweede kwartaal van 2025 opnieuw vastgesteld. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de Adviesraad Sociaal Domein. 

Energiearmoede 

Op basis van motie “middelen energiearmoede”, die is aangenomen bij de behandeling van de nota Kaderstelling 2025 - 2028, is in 2024 is onderzocht welke extra maatregelen de gemeente Borne, inwoners met een laag inkomen kan aanbieden om energiearmoede tegen te gaan. Deze extra maatregelen dienen te passen binnen de voorwaarden die worden gesteld aan de SPUK-gelden. Deze uitkomsten zijn de basis van het aangepaste plan van aanpak energiearmoede, dat in het begin van het vierde kwartaal van 2024 gereed is. Om vervolgens die maatregelen concreet te gaan uitvoeren. De looptijd van de desbetreffende SPUK-gelden loopt tot 31 december 2025. Wat eveneens van belang is, is dat er wordt gezocht naar nieuwe vindplaatsen om inwoners met een laag inkomen beter te bereiken. Dit om hen te helpen bij het verlagen van energiegebruik en -kosten. 

Schuldhulpverlening 

De bestaande methodes ten aanzien van schuldhulpverlening worden aangevuld met de methodiek die door het Jongeren Perspectief Fonds (JPF) is ontwikkeld. Bij de JPF-methodiek ligt de focus op jongeren tussen de 18 en 27 jaar, waarbij de reguliere schuldhulpverlening niet passend is en de jongere ondersteuning nodig heeft op meer dan één leefgebied. De aanvullende methodiek wordt bekostigd uit bestaande financiële middelen, aangevuld met externe financiën zoals het Leefkrachtbudget van Menzis. Dit gebeurt zonder inzet van extra gemeentelijke middelen.